Văn hóa trống đồng là một nền văn hóa ra đời và phát triển qua một thời gian dài hàng nghìn năm. Là sự đánh dấu của việc phát triển nghệ thuật đúc kim khí trong đó tiêu biểu là trống đồng Đông Sơn mà đỉnh cao là trống đồng Ngọc Lũ. Trống đồng Ngọc Lũ không những tái hiện lại những cảnh sinh hoạt văn hóa của người dân Việt mà còn thể hiện những đường nét chạm khắc tài tình của nghệ nhân đúc đồng, đúc đồ thờ đồng đại phát… vì sao lại nói trống đồng Ngọc Lũ là một kiệt tác nghệ thuật? Cùng Đồ đồng Việt tìm hiểu qua các thông tin sau:

Trống đồng Ngọc Lũ hài hòa và hoàn mỹ

Trống đồng Ngọc Lũ là một loại trống có niên đại 2.500 năm cách ngày nay, được xếp vào loại H1 – Heger (theo sự phân loại dựa trên 165 chiếc trống đồng được biết đến thời điểm ấy của học giả F.Héger – người Áo – vào năm 1902), H1 là “loại cổ nhất, cơ bản nhất và từ loại này mà các loại khác ra đời”. Ngọc Lũ là một trong số không nhiều trống đồng giữ vai trò ấy.

Mặt trống đồng

Trống đồng Ngọc Lũ là sự kế thừa và đổi mới của trống đồng cổ Đông Sơn có patin màu xanh ngả xám, đường kính mặt 79,3cm, cao 63cm, nặng 86kg, thuộc loại kích thước lớn. Mặt trống đúc liền chờm ra khỏi tang. Tang trống nở phình, thân trống hình trụ đứng, chân trống hình nón cụt hơi choãi. Mặt trống chính giữa đúc nổi ngôi sao 14 cánh bao quanh một mặt tròn nổi, chính là núm để đánh trống. Xen giữa các cánh sao là những họa tiết hình lông công. Bao quanh ngôi sao là 16 vành hoa văn.

Vành 1, 5, 11 và 16: Những hàng chấm nhỏ. Vành 2, 4, 7, 9, 13 và 14: Những vòng tròn chấm giữa có tiếp tuyến. Vành 3: Những hàng chữ ∫ gẫy khúc nối tiếp. Vành 12 và 16: Văn răng cưa. Vành 6, 8 và 10: Hình người và động vật đi quanh ngôi sao theo hướng ngược chiều kim đồng hồ. Trong đó là các nhóm: Người mặc áo lông chim đang nhảy múa, người giã gạo chày đôi, người đánh trống, nhà sàn mái cong, hươu đang đi cùng chim mỏ ngắn bay và chim mỏ dài đứng.

Đặc biệt của thân trống Ngọc Lũ

Thân trống hình trụ đứng, là bộ phận nắn âm thanh. Phần giữa của thân có những hoa văn hình học chạy song song cắt nhau tạo thành 6 ô hình chữ nhật. Trong ô là các võ sĩ đầu đội mũ lông chim, tay cầm vũ khí vừa đi vừa múa. Phần dưới của thân là ba vành hoa văn hình học, giữa là vành văn vòng tròn chấm giữa có tiếp tuyến. Hai bên là hai đường chấm nhỏ. Ngoài cùng là hai đường chỉ trơn.

Tang trống đồng Ngọc Lũ

Tang trống đồng Ngọc Lũ chính là chiếc hộp cộng hưởng khuếch đại âm thanh. Phần trên có 6 vành hoa văn hình học. Vành 1 và 6: Những đường chấm nhỏ thẳng hàng. Vành 2 và 5: Văn răng cưa. Vành 3 và 4: Hoa văn vòng tròn đồng tâm chấm giữa nối với nhau bằng những tiếp tuyến song song. Phần dưới là 6 chiếc thuyền chuyển động từ trái sang phải, chở chiến binh tay cầm vũ khí và tù binh, xen giữa là những hình chim cò ngậm cá, chó săn được thể hiện theo lối cách điệu. Gắn giữa tang và thân trống là hai đôi quai kép đúc nổi hoa văn bông lúa, đối xứng nhau.

Nét đặc biệt của chân trống Ngọc Lũ

Chân trống nở choãi hình nón cụt là cửa mở để âm thanh của trống thoát ra và tỏa rộng nhanh chóng, không trang trí. Rìa mặt trống có vết lõm nhỏ, đó là dấu vết của những con kê để lại khi đúc trống.

Ý nghĩa đặc biệt của trống đồng Ngọc Lũ

• Trống đồng nói chung và trống đồng Đông Sơn, Ngọc Lũ nói riêng giữ một vị trí vô cùng quan trọng trong sinh hoạt đa dạng của cư dân xã hội Đông Sơn. Về cơ bản thì trống là một nhạc khí dùng trong những lễ tiết lớn của cả cộng đồng. Trống đồng còn được dùng trong lễ mai táng chôn theo người chết, trong lễ hội cầu mùa và là biểu tượng quyền lực của tầng lớp thống trị thời kỳ Hùng Vương dựng nước.
• Hơn thế nữa trống đồng Ngọc Lũ còn là một “nhân chứng” lịch sử nói lên tài năng, kỹ thuật tuyệt vời của chủ nhân đã sáng tạo ra chúng. Điều đó được chứng minh bằng việc trống đồng Ngọc Lũ đã được đúc thể nghiệm rất nhiều lần nhưng vẫn không có được sự thành công thực sự như người xưa.

Giới thiệu văn hóa với quốc tế

Thể hiện một nền văn hóa đồ đồng, tiêu biểu là trống đồng, đồ thờ cúng bằng đồng, cuốn thư câu đối đồng với nhiều ý nghĩa đặc biệt. Chẳng những nước ta là nơi phát hiện được nhiều trống đồng H1 nhất thế giới, mà còn là nơi có nhiều trống có niên đại sớm nhất. Trong 4 chiếc trống nhóm A (nhóm cổ nhất trong trống H1) thì ở nước ta đã có tới 3 chiếc. Nước ta cũng là nơi đã tìm được nhiều trống H1 nhất, có quá trình phát triển liên tục từ giai đoạn sớm đến giai đoạn muộn, giai đoạn tàn dư của trống đồng H1.

Với nhiều đặc điểm cũng như những nét đặc biệt trong nền văn hóa lâu đời của dân tộc Việt, trống đồng Ngọc Lũ sẽ mãi là một niềm tự hào, vật chứng cho một nền văn minh dân tộc. Đến nay, bạn có thể tìm mua các sản phẩm tái hiện trống đồng Ngọc Lũ tại các nơi bán đồ đồng như đồ Đồng Việt để tìm hiểu thêm về văn hóa, hoành phi câu đối là gì dành tặng các món quà ý nghĩa cho bạn bè, người thân…